Matthieu Ricard, een 70-jarige Fransman, die ook wel de gelukkigste man ter wereld en ‘The Happy One’ genoemd wordt. De man die HET geheim zou hebben ontrafeld van gelukkig zijn. Wie is die man en wat is het geheim?
Na werkzaam te zijn geweest in de biochemie, liet Ricard in 1972 de wetenschappelijke wereld achter zich en vertrok naar het Himalaya gebergte om een Boeddhistische monnik te worden en het geluk na te jagen. Sinds 1989 is hij de Franse vertaler van de Dalai Lama. Hij vertaalde Boeddhistische teksten en schreef meerdere boeken over o.a. geluk, meditatie en compassie. Daarnaast is hij fotograaf en een veelgevraagde spreker over de hele wereld. Ook draagt hij bij aan wetenschappelijk onderzoek op het gebied van o.a. het effect van meditatie op het brein. Alle opbrengsten van zijn werk doneert hij aan het door hemzelf opgerichte goede doel Karuna Shechen, dat onderdak, zorg en onderwijs biedt aan de armen in het Himalaya gebergte.
Ok, leuk allemaal, maar wat is nu het geheim van geluk volgens hem?
Niemand wordt wakker met het idee: vandaag ga ik eens lekker de hele dag lijden. Nee, zo constateerde Ricard, we streven juist allemaal naar geluk, naar welzijn, en we proberen juist hard weg te rennen van pijn en lijden. In zijn zoektocht naar geluk merkte Ricard op, dat geluk en plezier afhankelijk zijn van tijd en plek. Het is veranderlijk. De eerste hap van een chocoladetaartje is heerlijk, de tweede al wat minder, de derde is meer van het zelfde en bij de laatste hap voelen we ons schuldig.
We denken dat als we alles wat ons blij zou maken zouden kunnen vasthouden, we gelukkig zijn. Als dingen verkeerd gaan, proberen we het zo snel mogelijk te repareren. Maar de controle die we hebben over externe omstandigheden is maar beperkt en bovendien tijdelijk. Ricard stelt dat het niet gaat om in welke externe omstandigheden je leeft, maar om hoe je brein die omstandigheden vertaald naar interne gevoelens. We kunnen in een paradijs zitten, zo noemt hij als voorbeeld, maar toch diep ongelukkig zijn. Maar er zijn ook mensen die in de moeilijkste omstandigheden erin slagen van binnen sterk te blijven, zelfvertrouwen en rust in hun hoofd te houden. Hij kwam daarmee tot de conclusie dat de innerlijke toestand dus sterker is dan de externe omstandigheden.
Boosheid, haat, jaloezie, hoe meer die emoties onze gedachten vullen, hoe meer we ons rot voelen. Terwijl als we vrijgevig en behulpzaam zijn, geeft dit ons voldoening en voelen we ons goed. Alle emoties zijn tijdelijk, ze gaan weer voorbij. Ricard constateerde ook dat tegenovergestelde emoties niet tegelijkertijd kunnen plaatsvinden en stelt daarmee dat de tegenovergestelde emotie het natuurlijke tegengif is. Elke emotie zou dan zijn eigen tegengif hebben. Maar wat alle emoties met elkaar gemeen hebben is dat als we bijvoorbeeld boos op iemand zijn, onze gedachten beheerst worden door het denken aan die ene persoon. Hij stelt dat we niet naar buiten, naar die ander, moeten kijken, maar naar binnen, naar de emotie zelf. Als je inzoomt op een wolk, zie je alleen maar mist. Als je inzoomt op je boosheid zal het verdwijnen als vorst in de ochtendzon, aldus Ricard. Als je dit inzoomen op je innerlijke emoties blijft herhalen, zal de neiging om de volgende keer weer boos te worden minder worden. Zo train je het brein, dat in staat is om veranderingen te ondergaan, om nieuwe verbindingen te maken.
Geluk is een trainbare vaardigheid
De conclusie van Matthieu Ricard, de gelukkigste man ter wereld, is: geluk is niet een staat van zijn, maar een vaardigheid. En vaardigheden kan je trainen. Het brein is in staat om dit soort vaardigheden eigen te maken en dat is zeker geen overbodige luxe. We spenderen járen aan onderwijs, uren en uren aan sport en ons uiterlijk, maar verrassend weinig tijd aan de zaken die het meest belangrijk zijn: hoe ons brein functioneert, dat wat onze kwaliteit van leven bepaald.
Bekijk hier de officiële website van Matthieu Ricard.
