Nu je met je kenniswerk en je laptop vanaf overal kunt werken (strand, café en wc inbegrepen – hoeveel smartphones zijn er tragisch verdronken?) gaat er een lijfeigene-en-horige waarschuwing uit: “let op, ze stelen je privé-tijd!”. Als Het Nieuwe Werken ons ook terug in de tijd brengt, hoe kun je je dan opnieuw ‘vrijmaken’? Je baas (leren) appen is een goed begin.
Wat ongeveer het idee was, al eeuwen geleden: via werk kon je je vrijmaken. Kon je je privédomein vergroten. Los zijn van een baas die overal en altijd een beroep op je kon doen. Aan dat tijdperk is na de Tweede Wereldoorlog (weer) hard doorgewerkt en beleefde zijn hoogtepunt in de jaren ’90 en ’00, waarin niemand wist wat hij met zijn vrije tijd moest doen.
Nu keren we weer om. Van werk word je niet meer vrijer, nu de baas en de organisatie jouw tijd potentieel altijd kunnen claimen, waar je ook bent, wanneer je (niet) wilt. Want je werkt resultaatgericht, flexibel en stuurt op effect en rendement van je inzet. Dan weet je nooit precíes wanneer je elkaar nodig hebt. En kan het gebeuren dat de avonduren werkuren worden. En andersom. Werk- en privétijd lopen in elkaar over en hop: je privédomein verkleint.
Om de zwartgalligen, cynici en ‘oh-jee-daar-gaan-de-verworven-rechten’-denkers een duwtje terug te geven, een prettig inzicht: de verandering in de verhouding jij-staat-tot-werk is een wederkerige.
Voel je je benadeeld? Is het een zorg om ‘retrospectieve ongelijkheid’ (“ja hallo, eerst had ik privétijd en dat is nu werktijd geworden”) , prijs je dan gelukkig. Je hebt ook de kans om van werktijd privétijd te maken. En als dat toch de afspraak is, kún je dus ook niet altijd je telefoon opnemen als de baas belt. Dus hop: naar de markt en naar het zwembad – en je belt op de terugweg vanuit de auto wel even terug. We hadden toch afgesproken dat tijd en taak niet langer noodzakelijk aan elkaar verbonden waren?
Een afspraak maak je met z’n tweeën en gelukkig worden van verandering doe je samen. Testen dus die handel. App je baas om 22.00 uur ’s avonds. Ook als het niet urgent is. Doe je nu in je voormalige privé-tijd wat je eerst onder ‘kantooruren’ deed, dan mag er na sluitingstijd van de gebouwen waar je werkt ook over niet-bijna-dodelijke-of-ontploffende zaken worden gecommuniceerd.
Als je dan toch appt, zeg dan direct even tegen je baas dat hij de tv moet aanzetten, omdat er een boeiend programma op komt dat je zo gaat kijken. En vraag even of de groeipijn van z’n zoontje alweer verdwenen is. Of die Italiaan zo goed was als verwacht. Vergeet niet te zeggen dat de shampoo bij de Kruidvat in de aanbieding is. En zeg dat je vanaf 23.30 uur weer beschikbaar bent. Na de laatste aflevering van Borgen.
Als zij jouw privé-tijd, dan jij de hunne.